Buzulların Çökme Biçimleri ve İklim Değişikliği
Bilim insanları, dünyanın farklı bölgelerindeki buzulların çökme biçimlerinin değişebileceğini ancak genellikle iklim değişikliğinin rol oynadığını belirtiyor.
Alaska Fairbanks Üniversitesi’nden Martin Truffer
Alaska Fairbanks Üniversitesi’nde buzulların hareketini inceleyen fizik profesörü Martin Truffer, İsviçre’deki bir buzul çökmesinin donmuş toprak olan permafrost’un erimesinden kaynaklandığını belirtiyor. Bu durum, Birch Buzulu üzerindeki kaya yüzeyin dengesiz hale gelmesine sebep olmuş.
Truffer, Birch Buzulu’nun hareket etmesinin hızlandığını ve tüm dağ yamacının çökme noktasına ulaşması durumunda yaklaşık 300 kişinin ve tüm hayvanların köyden tahliye edildiğini belirtiyor.
Aynı zamanda Truffer, bazen suyun tüm bir buzulun altına girebileceğini ve buzulu kaldırabileceğini vurguluyor. Geçmişte Alaska’nın Juneau şehrinin benzer bir sebep ile sular altında kaldığını da söylüyor.
Truffer, birçok buzulun yok olması için daha fazla küresel ısınmaya ihtiyaç olmadığını belirtiyor.
Ohio State Üniversitesi’nden Lonnie Thompson
Ohio State Üniversitesi’nden buzul uzmanı Lonnie Thompson ise buzulların bazen inanılmaz derecede hızlı çökebildiğini belirtiyor. Bu durumun, binlerce insanı risk altında bırakan büyüyen bir sorun olduğunu ifade ediyor.
Bilim insanları, eriyen buzulların önümüzdeki on yıl içinde deniz seviyelerini yükselteceğini ve iç bölgelerdeki buzulların kaybının içme suyu ve tarım gibi alanlarda güvene dayalı toplulukları derinden etkileyeceğini bildiriyor.
Neler Yaşandı?
İtalya’nın Dolomit Dağları’ndaki Marmolada buzulu 2022 yazında dev bir parçasını kaybederek popüler bir yürüyüş alanına çığ düşürdü ve 11 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.
Öte yandan Peru’da yaşanan buzul çökmeleri tsunamiye yol açtı ve toprak kaymalarına sebep olarak birçok kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.
Eriyen Buzullar ve Küresel Isınma
Kömür gibi fosil yakıtların kullanımı sonucu yayılan sera gazları, dünyadaki buzulların büyük çoğunluğunun yok olmasına yol açacak şekilde küresel ısınmaya neden oluyor.
Bilim insanları, Alpler’deki buzulların yüzey alanlarının son 70 yılda yüzde 50’sinden fazlasını kaybettiğini ve bu kaybın hızla devam ettiğini ifade ediyor. Aynı şekilde İsviçre ve Peru’da da buzul kayıplarının alarm verici boyutta olduğu belirtiliyor.
Ne Oldu?
İsviçre’nin Valais kantonu yetkilileri, buzul hareketliliği nedeniyle Birch Buzulu’nun dev bir parçasının koptuğunu bildirerek bölgedeki Blatten köyünün “özel bir durumda” olduğunu açıkladı. Köyde yaşayan yaklaşık 300 kişi tahliye edilmişti.