ABD askerlerinin bir kısmı Irak’tan Suriye’ye çekildi, “yeni üs Erbil olacak” iddiası
Irak’ta faaliyet gösteren uluslararası koalisyonun Irak’taki askeri varlığının Eylül’de sona ermesi nedeniyle ABD güçlerinin ülkedeki üslerdeki hareketliliği arttı. ABD askerlerinin Bağdat ve Anbar’daki üslerden başlayarak Kürdistan Bölgesi’ne doğru çekilecek. Bu kapsamda Ayn el-Esad Askeri Üssündeki ABD askerlerinin bir bölümü Irak’tan Kuzeydoğu Suriye’ye çekildi.
Irak ve ABD arasında varılan anlaşmaya göre, IŞİD’le mücadele misyonu kapsamındaki ABD askerlerinin Eylül 2025’ten itibaren Irak’tan çekilmeye başlayacağı belirtiliyor. Iraklı güvenlik kaynağının Erbil merkezli Rudaw TV’ye aktardığına göre, sürecin Eylül ayı sonunda Ayn el-Esed ve Bağdat’taki üslerden başlayacak. Mevcut askeri hareketlilik bu çekilme için bir hazırlık niteliği taşıyor. Çekilmenin komşu ülkelere değil, Erbil’e doğru olacağı, askeri varlığın bir kısmının ise Kuzeydoğu Suriye’deki üslere doğru yöneleceği ileri sürüldü. Yapılan anlaşma, muharip güçlerin çekilmesini öngörse de, ABD’nin ülkedeki askeri varlığının tamamen sona ermeyeceği, danışmanlık ve destek rolüne dönüşeceği belirtiliyor.
Anlaşmaya göre, Eylül 2025’e kadar yüzlerce Amerikan askeri Irak’tan çekilecek ve kalan birliklerin tamamı 2026 sonuna kadar ülkeyi terk edecek. Ancak ABD’li bir yetkili, bu anlaşmanın Irak’tan tamamen geri çekilme anlamına gelmediğini, asker sayısının azaltılması ve görevlerin yeniden düzenlenmesi olduğunu belirtti.
Pentagon ne diyor?
ABD Savunma Bakanlığı, konuya ilişkin detaylı yeni bir bilgi paylaşmaktan kaçınırken, Washington’un Eylül 2025’e kadar koalisyonun muharip görevini sonlandırma taahhüdüne bağlı kaldığını yineledi. Bir Pentagon yetkilisi, “Açıklayacak yeni bir şeyimiz yok. ABD, IŞİD’e karşı uluslararası koalisyonun misyonunun geçişine ilişkin Irak ile yaptığı ortak açıklamaya uygun olarak, Irak’taki güçlerinin yapısını gözden geçirmeye ve gerekli düzenlemeleri yapmaya devam etmektedir” dedi. Ayrıca ABD’nin, Suriye’deki IŞİD karşıtı operasyonları desteklemek amacıyla Irak’taki üsleri Eylül 2026’ya kadar kullanmaya devam edeceği ve bu tarihten sonra Washington ile Bağdat arasında ikili bir güvenlik iş birliği ilişkisinin süreceği belirtildi.
Erbil seçeneği öne çıkıyor
ABD’nin Irak’taki askerlerini Batı Irak’tan çekerek İran sınırına yakın bir konumda bulunan Erbil’deki Harir Hava Üssü’ne kaydırması, yeni bir strateji olarak değerlendiriliyor. Koalisyonun toplam asker sayısının 2 bin 500 civarında kalması bekleniyor. Bu hamle, ABD’nin bölgedeki varlığını tamamen sonlandırmak yerine yeniden konuşlanma stratejisi izlediği şeklinde yorumlanıyor. Erbil’in, özellikle ABD’nin Suriye’deki askeri varlığını sürdürmesi açısından kritik bir öneme sahip olduğu vurgulanıyor.
Uluslararası koalisyon güçleri, IŞİD’le mücadele amacıyla 2014 yılından bu yana Irak hükümetinin resmi daveti üzerine ülkede bulunuyor. Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, daha önce yaptığı açıklamalarda koalisyon güçlerinin varlık gerekçesinin ortadan kalktığını ve ülkesinin istikrar aşamasına geçtiğini belirtmişti.
ABD askerlerinin bir kısmı Kuzeydoğu Suriye’ye geçti
Irak’taki Ayn el-Esad Askeri Üssündeki ABD askerlerinin bir bölümünün kısa süre önce Irak’tan Suriye’ye çekildiği bildirildi. Ayn el-Esad Askeri Üssü’ndeki üst düzey bir askeri yetkili, 26 Ağustos 2025 Salı günü Anbar’da Kurdistan24 haber ajansına yaptığı açıklamada, ABD askerlerinden oluşan bir konvoyun daha üstten çekildiğini belirtti. ABD askerlerinin bir bölümünün Irak’tan Kuzeydoğu Suriye’ye kaydırıldığı belirtilirken, bu adımın Washington’un Irak topraklarındaki güçlerini çekme kararı kapsamında atıldığı ifade edildi.
Kaynaklar, ABD birliklerinin bir kısmının halen Ayn el-Esad Üssü’nde bulunduğunu ve önümüzdeki günlerde birkaç aşamalı bir plan çerçevesinde üstten ayrılacaklarını kaydetti.
ABD’nin bölgedeki çıkarları
ABD’nin Irak’tan Kürdistan bölgesi ile Kuzeydoğu Suriye’ye çekilmeyi stratejik önemde gördüğü ileri sürülüyor. Bu kapsamda ABD, Kürdistan’ı askeri ve diplomatik varlığı için doğal bir üsse dönüştürdüğü belirtiyor. Erbil Uluslararası Havalimanı’nın ise uluslararası koalisyonun operasyonları için önemli bir lojistik merkez haline geldi belirtiliyor. Bölgedeki siyasi araştırmaları ile dikkat çeken Dr. Saman Shali’ye göre, “Kürdistan Bölgesi Hükümeti, ABD personeli ve operasyonları için güvenli bir ortam sunarken, Bağdat ve Güney Irak’ta istikrarsızlık ve ABD karşıtlığı hâkim.”
Kürdistan Bölgesi’nin doğal kaynaklar açısından oldukça zengin olduğuna dikkat çeken Shali, bölgenin yaklaşık 45 milyar varil petrol ve 200 trilyon fit küp (yaklaşık 5.67 trilyon metreküp) doğalgaz rezervine sahip olduğunu, bunun da dünya rezervlerinin %3’üne denk geldiğini belirtti. Bu kaynaklar ABD açısından iki yönlü önem taşıdığını vurgulayan Shali, bunları şöyle açıkladı:
“Birincisi küresel enerji güvenliğini sağlamak, ikincisi ise ABD enerji şirketleri için yatırım fırsatları yaratmak. Bu şirketler zaten Kürdistan’daki bazı petrol sahalarında yatırımlar yaptı. Erbil ile Bağdat arasında petrol ihracatı konusunda yaşanan anlaşmazlıklara rağmen, ABD’nin ekonomik çıkarları bölgede net biçimde hissediliyor.”
